قرآن یکی از عوامل مهم برای وجود برکت در زندگی معرفی شده و خانه‌ای که در آن قرآن خوانده می‌شود برکتش افزایش می‌یابد و فرشتگان در آن حضور پیدا می‌کنند و شیاطین از آن می‌گریزند.»
حیرت‌انگیزترین برکت و اثر از ارتباط با این کلام وحی زمانی احساس می‌شود که شنوای این نوید از خود قرآن کریم هستیم که ؛ «الا به ذکر الله تطمئن القلوب» و بسیاری از افراد که با این کتاب عظیم ارتباط زیادی دارند و وقتی زیادی را با آن می‌گذرانند این امر را تأیید می‌کنند.
اولین راه برای تمسک به قرآن
طاهره همیز، کارشناس امور مذهبی در گفتگوی خود با تبیان در خصوص ارتباط زندگی با قرآن کریم گفت؛ قرآن کلام خدای حی و قیوم است. خدایی که آتش را بر ابراهیم گلستان کرد و موسای نبی (ع) را از دریا نجات داد و دشمنانش را در دریا غرق و نابود کرد با خدایی که در زندگی‌های امروز ما وجود دارد هیچ فرقی نمی‌کند، اما اینکه چرا آتش زندگی ما گلستان نمی‌شود و از دریای مشکلات نجات پیدا نمی‌کنیم دلیلش این است که ما ابراهیمی زندگی نکرده و موسایی نمی اندیشیم. خدا همان خداوند است که کلامش را به ما عطا کرده، باید شکرگزار آن باشیم.
همیز با اشاره به سخن آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد؛ قرآنی که می‌فرماید "انزلنا" مثل باران نیست که نازل شده و تمام شود. قرآن مثل یک طناب آویخته شده‌ای است که وقتی به آن تمسک کنید شما را بالا می‌برد.
وی در ادامه تمسک به قرآن کریم را از موارد ضروری هدایت و پیشرفت جامعه دانست و گفت؛ باید جامعه را به سمت تمسک به قرآن هدایت کرد که اولین راه برای این تمسک، حفظ قرآن است. در این بین می‌توان از حافظه قوی جوانان استفاده کرد و از میان آنان حفّاظ برجسته‌ای تربیت کرد.
انگیزه‌هایی برای حفظ قرآن
برای ایجاد انگیزه در مسیر حفظ قرآن کریم در روایات زیادی به مقام معنوی حفّاظ قرآن اشاره شده که از باب نمونه به چند روایت اشاره می‌کنیم:
قال رسول الله (ص): "کسی که قرآن کریم را از حفظ بخواند و گمان کند که خداوند او را نمی‌بخشد از کسانی است که آیات خدا را به مسخره گرفته است." و نیز "باکرامت‌ترین مردم نزد خداوند، بعد از انبیاء، علمایند، سپس حافظان قرآن. آنها از دنیا خارج می‌شوند، همانگونه که انبیا خارج می‌شوند و از قبرهایشان با انبیا محشور می‌شوند و از روی صراط با انبیا عبور می‌کنند و ثواب انبیا را می‌گیرند.
در رابطه با اهمیت این موضوع بیانی را از حضرت آیت‌الله جوادی‌آملی داریم که در تبیین جایگاه حفّاظ قرآن می‌فرمایند: "همانگونه که خداوند می‌فرماید: "اِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ اِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ" و وعده محافظت از قرآن را داده است، ظرفی را که قرآن در آن جای گرفته است نیز حفظ می‌کند.
آسیب‌های موجود در مسیر حفظ قرآن
در تأثیر پذیری و نیز ماندگاری مسائل مختلف و اموزه‌هایی که به کودکان داده می‌شود روایتی است از پیامبر اکرم (ص) که فرموده‌اند: "مَثَل الّذی یَتَعَلَّم فی صِغره کالنَّقْشِ فِی الْحَجَرِ؛ مَثَل آن کس که در کودکی به فراگیری مطالب پردازد، همانند حکاکی بر سنگ است.که الحق نکته‌ای بسیار شایسته و حقیقی است، اما دیده می‌شود که در میان مردم در موضوعات مختلفی چون فراگیری و حفظ قرآن کریم افراط و تفریط‌هایی صورت می‌گیرد. چنانچه در بعضی خانواده‌ها، مدارس و مؤسسات قرآنی شاهد هستیم که بدون توجه به توانایی و علاقه کودک و فرزندشان، اصرار دارند که آنان را تا قبل از رسیدن به سن هفت سالگی حافظ کل قرآن کنند، غافل از اینکه آموزش سنگین و فشرده برای خردسالان چه آسیب‌هایی در پی خواهد داشت. این در حالی است که آموزش قرآن مخصوصاً برای کودکان نیازمند تمهیدات و مقدماتی بوده که فقدان این اسباب و عوامل آسیب‌های جبران ناپذیری را برای کودکان به همراه خواهد داشت.
وجود این تمهیدات را می‌توان در روایتی از امام جعفرصادق (ع) است مشاهده کرد و در مسیرتربیت دینی فرزندان راهنمایی برای رفتارهایمان باشد که فرمودند: «دَعْ اِبْنَکَ یَلْعَبْ سبعَ سنین و یُؤَدَّب سَبْعاً و اَلْزِمْهُ نَفْسَکَ سَبْعَ سنینَ؛ فرزند خود را تا هفت سالگی آزاد گذار، تا به بازی بپردازد و در هفت سال پس از آن ادب آموزد و در هفت سال سوم او را با خود همراه کن تا از مشورت با او برخوردار شوی و در کارها از وی کمک بگیری.»
بچه‌ها در سنین خردسالی، سوره‌های کوچک را حفظ کنند
عده‌ای از کارشناسان در حوزه دین و روانشناسی معتقدند با توجه به این که حفظ قرآن از جمله آموزش‌های مشکل برای خردسالان تلقی می‌شود، موجب زدگی بچه‌ها از قرآن شده و به همین دلیل موسسات قرآنی باید به این نکته توجه داشته باشند که نباید در کلاس‌های آموزشی خود بحث حفظ قرآن و حتی روخوانی قرآن را قبل از شروع مقطع دبستان داشته باشند. گاهی اوقات مشاهده شده، خردسالانی که در سنین کم به حفظ قرآن پرداخته‌اند، به دلیل آموزش‌های زودهنگام و روش‌های آموزشی غیرصحیح، در نوجوانی و بزرگسالی از قرآن زده شده و تمامی محفوظات خود را نیز از یاد برده‌اند.
توصیه بسیاری از این کارشناسان به خانواده‌‌هایی که قصد دارند فرزندان خود را در کلاس‌های قرآنی نشانده و در مسیر حفظ قرآن ورود داشته باشند، این است که کمک کنند تا بچه‌ها در سنین خردسالی، سوره‌های کوچک و انتهایی قرآن را که کوتاه‌تر هستند، حفظ کنند.
گروهی دیگر در تأیید این نظر که دوران خردسالی زمان مناسبی برای ورود بچه‌ها به بحث حفظ قرآن نیست، توانایی کامل در روخوانی و روان‌خوانی قرآن را یکی از شرایط برای حفظ قرآن می‌دانند و از آن جایی که خردسالان در سنین چهار یا پنج سالگی هنوز سواد خواندن و نوشتن ندارند، نیازی نیست که به صورت حرفه‌ای وارد مقوله حفظ قرآن شوند.
حفظ قرآن به خردسالان امری ممکن است
با وجود اینکه هنوز کارشناسان قرآنی و اساتید حفظ قرآن در کشور به یک توافق‌نظر درباره ضرورت یا عدم ضرورت آموزش حفظ قرآن به خردسالان نرسیده‌اند، عده‌ای برخلاف برخی از کارشناسان که معتقدند حفظ قرآن در سنین خردسالی ضرورتی ندارد، معتقدند که آموزش قرآن در سنین خردسالی امری توصیه شده، ممکن و حتی گاهی ضروری است.
نکته قابل توجه در این امر این است که در آموزش قرآن به خردسالان باید اصول خاصی را مورد توجه قرار دهیم؛ یکی از اصولی که باید در بحث آموزش قرآن به خردسالان به ویژه در زمینه حفظ قرآن مورد توجه قرار گیرد، توجه به آیات موضوعی قرآن با محوریت آیات اخلاقی و تربیتی متناسب با گروه سنی خردسال بوده که لازم است در ابتدای آموزش حفظ به خردسالان، آیات موضوعی را مورد توجه قرار داده و از خردسالان بخواهیم که آیات کوتاه و قابل درک را حفظ کنند.
در حفظ قرآن به خردسالان نباید به کمیت توجه داشت
اجبار در هر کاری باعث تنفر و اکراه از آن در شخص می‌شود. امام علی(ع) می‌فرماید: "ان القلب اذا اکره عمی" : چون قلب را بر چیزی مجبور کنی کور می‌شود ; بنابراین یکی از اصول دیگری که لازم است در حفظ خردسالان مورد توجه قرار گیرد، این است که آموزش‌های قرآنی برای کودکان و حفظ آیات از سوی آنها باید فاقد هرگونه جبر و اکراه باشد.
اگر دوست داریم که فرزندانی حافظ قرآن داشته باشیم باید با تشویق کردن اجازه دهیم اولین نشانه‌های علاقمندی به حفظ در کودک بروز پیدا کند آنگاه با یک برنامه‌ریزی منظم، اصولی و صحیح کار دنبال شود.
توانایی فردی خردسالان در حفظ قرآن
در موضوع حفظ قرآن برای کودکان، بیش از کمیت باید به کیفیت آن توجه داشت و با توجه به آیه 286 سوره بقره نباید برای همه خردسالان با هر سطح توانایی و استعداد یک نسخه پیچید، بلکه برای استفاده از روش‌های آموزشی به شرایط فرهنگی و ویژگی‌های ذهنی خردسالان توجه شود.
نکته قابل توجه اینکه اگر کسی را می‌شناسیم که فرزندش به راحتی حفظ می‌کند و در کودکی حافظ قرآن شده دلیل نمی‌شود که فرزند ما هم همانگونه باشد و همان توانایی‌ها را از خود بروز دهد. فراموش نکنیم که خدای متعال به هرکسی توان و اندازه خاصی بخشیده: لا یُکَلِّفُ اللهُ نفساً إلّا وسع‌ها.
فقه قرآن را به فرزندان آموزش دهید
همیز با اشاره به روایاتی در باب انس با قرآن این‌گونه ادامه داد؛ در حدیث داریم به قرآن نگاه کنید 50 حسنه برایتان نوشته می‌شود. نگاه کنید و بخوانید به این مقدار حسنه اضافه می‌شود. نگاه کنید، بخوانید و بفهمید باز مقدار اضافه می‌شود. نگاه کنید، بخوانید، بفهمید، عمل کنید تا حافظ شوید و بعد اینکه حامل قرآن شوید. داریم پیامبر اکرم (ص) فرمودند؛ "أشرافُ اُمّتی حَمَلَةُ القرآنِ وأصحابُ اللیلِ؛ اشـراف و بـزرگان امّـت من حاملان قرآن و شب زنده دارانند."
این کارشناس امور دینی با اشاره به روایتی آموزش فقه قرآن را از نکات مهم در آموزش معرفی کرد؛ در حدیثی داریم که روز قیامت فرزند وارد محشر می‌شود می‌بیند که پدر و مادرش خلعت‌های بسیار زیبایی بر تن دارند، تاجی بر سر دارند که نور آن تا 10 هزار سال راه فاصله دیده می‌شود. فرزند سؤال می‌کند که پدر و مادر من چه کرده‌اند که به این جایگاه رسیده‌اند؟ ندا می‌آید که آنها به شما فقه قرآن را آموزش دادند.
فقه قرآن یعنی سبک زندگی و تمام ابعاد زندگی را بتوان از درون زندگی استخراج کرد که رهبر انقلاب نیز بر آن تأکید دارند.
طاهره همیز در ادامه گفت؛ ما باید فرزندانمان را اول قاری، تالی، حافظ، حامل قرآن و فقیه به قرآن پرورش دهیم که همه این‌ها در روایات رده